Devlet sisteminin tamamen dışında yaşayan topluluklar

 Devlet sisteminin tamamen dışında yaşayan topluluklar, genellikle "temas kurulmamış" veya "izole" kabileler olarak adlandırılır. Bu gruplar, modern dünya ile iletişim kurmadan, kendi geleneksel yaşam tarzlarını sürdüren yerli halklardır. Çoğunlukla dış dünyayla iletişimden kaçınır, bazen de şiddetle tepki verirler. Sayıları kesin bilinmemekle birlikte, Survival International gibi kuruluşlar, dünya genelinde 100-200 arasında temas kurulmamış kabile olduğunu tahmin ediyor; toplam nüfusları 10.000 civarında. Aşağıda, bu topluluklardan bazılarının isimleri, yaşadıkları bölgeler ve haklarındaki bilgiler yer alıyor:

1. Sentinel Yerlileri

• Bölge: Kuzey Sentinel Adası, Andaman ve Nikobar Adaları, Hindistan
• Bilgi: Sentinel Yerlileri, dünyadaki en izole topluluklardan biridir. Hint Okyanusu'nda bulunan bu adada yaşayan kabile, dış dünyayla neredeyse hiç temas kurmamıştır. Modern teknolojiye (helikopter, tekne) karşı ok ve mızraklarla tepki verirler. 2018'de bir Amerikan misyonerinin adaya yasadışı girişi sırasında öldürülmesi, onların yabancıları reddettiğini göstermiştir. Nüfusları 50-200 arasında tahmin ediliyor. Bağışıklık sistemleri, dış dünyadan gelen hastalıklara karşı savunmasız olduğu için Hindistan hükümeti adayı yasak bölge ilan etmiştir.

2. Mashco-Piro

• Bölge: Peru Amazonu, Madre de Dios Bölgesi
• Bilgi: Mashco-Piro, Peru’nun Amazon ormanlarında yaşayan bir kabile olup yaklaşık 600-800 üyesi olduğu tahmin ediliyor. Geleneksel olarak avcı-toplayıcı bir yaşam sürerler. Son yıllarda, yasadışı ağaç kesimi ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi tehditler nedeniyle bölgelerinin dışına çıkmaya başladılar. Bazen nehir yolcularına işaret ederek yiyecek veya yardım istedikleri gözlemlendi. Ancak, "Mashco" ismi yerel lehçede "yabani" anlamına geldiği için aşağılayıcı bulunur ve kabileye bu şekilde hitap edilmemesi önerilir.

3. Awá

• Bölge: Doğu Amazon Yağmur Ormanları, Brezilya
• Bilgi: Awá kabilesi, yaklaşık 350 kişilik bir nüfusa sahip ve bunların 100’ü dış dünya ile hiç temas kurmamıştır. Avcı-toplayıcı bir yaşam tarzı benimserler. Bölgelerindeki yoğun ağaç kesimi ve tarım faaliyetleri nedeniyle ciddi tehdit altındadırlar. Survival International, Awá’yı “dünyanın en tehdit altındaki kabilesi” olarak tanımlar. Brezilya hükümeti, onların topraklarını korumak için rezervler oluşturmuş olsa da, yasadışı faaliyetler devam etmektedir.

4. Kawahiva

• Bölge: Mato Grosso, Kuzey Brezilya
• Bilgi: Kawahiva, sürekli hareket halinde olan küçük bir kabile. Yabancılarla çok az temas kurarlar ve varlıkları genellikle geride bıraktıkları oklar, sepetler ve hamaklar gibi fiziksel kanıtlarla bilinir. Nüfusları kesin bilinmemekle birlikte, oldukça az sayıda oldukları düşünülüyor. Brezilya’nın Amazon bölgesindeki tarım ve madencilik faaliyetleri, onların yaşam alanlarını tehdit ediyor.

5. Yaifo

• Bölge: Papua Yeni Gine
• Bilgi: Papua Yeni Gine’de 40’tan fazla temas kurulmamış kabile olduğu tahmin ediliyor ve Yaifo bunlardan biri. Avcı-toplayıcı bir yaşam tarzı sürdürüyorlar ve dış dünyayla son derece sınırlı temasları var. Bazen yamyamlık ve kafa avcılığı gibi geleneklerle ilişkilendirilseler de, bu bilgiler genellikle abartılı veya eski gözlemlere dayanıyor. Bölgedeki ormanların korunması, onların izole yaşamlarını sürdürebilmeleri için kritik.

6. Korubu

• Bölge: Batı Amazon Havzası, Vale do Javari, Brezilya
• Bilgi: Korubu, Brezilya’nın en izole kabilelerinden biridir. Avcı-toplayıcı yaşam tarzıyla bilinirler. Vale do Javari, temas kurulmamış çok sayıda kabileye ev sahipliği yapar ve Korubu da bu bölgede yaşar. Brezilya’nın FUNAI (Ulusal Yerli Amerikalı Vakfı) tarafından korunan bu kabile, yasadışı madencilik ve ağaç kesimi gibi tehditlerle karşı karşıya.

Genel Özellikler ve Tehditler

• Yaşam Tarzı: Bu kabileler genellikle avcılık, toplayıcılık ve bazen küçük ölçekli tarımla geçinir. Sosyal yapıları, ortak bir atadan gelen klan veya soy gruplarına dayanır. Çoğu, totem veya doğa temelli inanç sistemlerine sahiptir.
• Tehditler: İzole kabileler, modern dünyanın etkisiyle ciddi tehlikelerle karşı karşıya. Başlıca tehditler:
  • Doğal Kaynakların Sömürülmesi: Madencilik, ağaç kesimi ve tarım, yaşam alanlarını yok ediyor.
  • Hastalıklar: Dış dünyadan gelen grip gibi basit hastalıklar, bağışıklık sistemleri zayıf olan kabile üyeleri için ölümcül olabilir. Örneğin, 1981’de Kolombiya’daki Nukak kabilesi, modern dünyadan bulaşan hastalıklar nedeniyle nüfusunun yarısını kaybetti.
  • Misyonerler ve Turistler: Yasadışı temas girişimleri, kabilelerin kültürel ve fiziksel varlığını tehdit ediyor.
  • Uyuşturucu Kaçakçılığı: Özellikle Amazon’da, uyuşturucu kaçakçılarıyla çatışmalar yaşanıyor.
• Koruma Çabaları: Brezilya, Kolombiya ve Peru gibi ülkeler, kabile rezervleri oluşturarak ve temas politikalarını sıkılaştırarak bu toplulukları korumaya çalışıyor. Brezilya’nın FUNAI kurumu, kabilelerle kontrollü temaslar kurarak aşı dağıtımı ve çatışma önleme gibi adımlar atıyor. Kolombiya, temas kurulmamış kabilelere maksimum koruma sağlayan ülkelerden biri.

Notlar

• Sayısal Belirsizlik: Temas kurulmamış kabilelerin kesin sayısı ve nüfusu bilinmiyor, çünkü tespit edilmeleri zor. Havadan çekilen görüntüler ve komşu kabilelerden alınan bilgiler, başlıca bilgi kaynakları.
• Etik Tartışmalar: Bazı kabileler, modern dünyadan haberdar olsalar da temas kurmamayı tercih ediyor. Bu, kendi kaderlerini tayin etme haklarının bir parçası olarak görülüyor. Zorla temas, kültürel yozlaşmaya ve fiziksel yok oluşa yol açabilir.
• Bölgesel Dağılım: Temas kurulmamış kabilelerin çoğu Güney Amerika’da (özellikle Brezilya ve Peru), Papua Yeni Gine’de ve Hindistan’ın Andaman Adaları’nda bulunuyor. Brezilya, 77-84 kabile ile en fazla izole topluluğa ev sahipliği yapıyor.

Bu kabileler, insanlığın çeşitliliğinin ve kültürel mirasının önemli bir parçası. Ancak, modern dünyanın yayılmacı politikaları ve çevresel tahribat, onların varlığını tehdit ediyor.

Devlet sisteminin tamamen dışında yaşıyorlar